پست دروازهبانی یک پست کاملا متمایز در فوتبال است؛ بهطوری که ذهنیت، شخصیت و نوع نگاه یک دروازهبان به فوتبال با دیگر بازیکنان متفاوت است. تمرینات یک دروازهبان با بقیه فوتبالیستها فرق میکند و برای مبدل شدن به یک دروازهبان خوب، باید حتما قد بلند و فیزیک مناسبی داشته باشید.
بسیاری معتقدند پست دروازهبانی، مشکلترین پست فوتبال است و کسی که بتواند در این پست بدرخشد، حتما از بهترین بازیکنان فوتبال است. در تاریخ فوتبال نام چند دروازهبان بیش از بقیه ماندگار شده است. "لو یاشین" و "گوردون بنکس" در میانه قرن بیستم برترین دروازهبانهای جهان بودند که اولی به عنکبوت دروازهها شهرت داشت. یاشین، تنها دروازهبانی است که تابهحال توپ طلای اروپا را فتح کرده است. او سال 1963 به این مهم نایل شد و در پایان قرن هم لقب بهترین دروازهبان قرن بیستم را بهخود اختصاص داد.
به دهه 70 و 80 که میرسیم نام "سپ مایر"، "دینوزوف" و در پی آنها "رینات داسایف" مطرح میشود. دهه 90 با "والتر زنگا" شروع میشود که 3 سال جایزه بهترین دروازهبان جهان را به خانه برد. سپس "آندریاس کوپکه" اوج گرفت. این دهه با درخشش فوقالعاده "پیتر اشمایکل" ادامه یافت و با "چیلاورت" پایان گرفت.
سهم آمریکای جنوبینکته جالب در مورد دروازهبانهای برتر جهان این است که بیشتر آنها اروپایی بودهاند و کشورهایی مثل روسیه، ایتالیا و آلمان در این زمینه پیشتاز هستند. در تاریخ فوتبال، اغلب دروازهبانهای آمریکای جنوبی به آن حد و اندازه نرسیدهاند که بتوان آنها را در جمع بهترین دروازهبانهای جهان قرار داد. برای مثال بهترین دروازهبان تاریخ برزیل "لیائو" است که در زمان خود هرگز در بین بهترینهای جهان جایی نداشت. دروازهبانهای بعدی برزیل نظیر "والدیر پرز آرودا" بیش از آن که بهخاطر تواناییهایشان در اذهان باقی مانده باشند، بهدلیل پذیرش گلهای بد به تاریخ پیوستهاند. دروازهبانهای آرژانتین کمی وضعیت بهتری داشتهاند، اما آنها هم هرگز در کلاس بالای جهانی نبودهاند. "اوبالدو فیلول" و "نری پومپیدو" که بهعنوان قهرمانی جهان هم نایل شدهاند، بیشتر در سایه یک تیم هجومی تمام عیار این موفقیت را بهدست آوردهاند. "آندونی گوی گوچه آ" که در سال 1990 با مهار ضربات پنالتی آرژانتین را به دیدار نهایی رساند هم، تنها در همان دوره بازیهای جام جهانی درخشید و هرگز نتوانست خود را بهعنوان یک دروازهبان همیشه مطرح کند. شاید یکی از موفقترین دروازهبانهای آمریکای جنوبی، "آنتونیو کارباجال" مکزیکی باشد که سابقه 5 دوره حضور در جامهای جهانی را دارد، هرچند که در این 5 دوره به هیچ جا نرسید.
ظهور چیلاورت
دنیای فوتبال در دهه 90 شاهد هنرنمایی بهترین دروازهبان تاریخ آمریکای جنوبی بود. "خوزه لوئیس چیلاورت"، دروازهبان تیم ملی پاراگوئه و باشگاه "ولز سارسفیلد" آرژانتین، بعد از ظهور "رنه هیگوئیتا" که حرکتهای عجیب و غریب را شگرد داشت، تعریفی جدید از یک دروازهبان را ارائه کرد. چیلاورت در 272 بازی برای تیم ولز سارسفیلد آرژانتین 24 گل به ثمر رساند تا لقب گلزنترین دروازهبان جهان را از آن خود کند. وی این گلها را اغلب روی ضربات آزاد پنالتی به ثمر رساند. چیلاورت 8 گل ملی هم به ثمر رساند و جالب اینکه وقتی به اروپا آمد و برای تیم "استراسبورگ" بازی کرد، هرگز نتوانست گل بزند. چیلاورت تنها دروازهبان غیر اروپایی است که عنوان بهترین بازیکن جهان را کسب کرده است.
یک افسانه جدید"الیور کان" و "فابین بارتز" در اواخر دهه 90 بهترین دروازهبانهای اروپا بودند و از سال 2003 "جانلوئیجی بوفون" را بهترین دروازهبان جهان میدانند که در بسیاری از تکنیکهای دروازهبانی حرف اول و آخر را در جهان میزند. بوفون با کسب چهار باره عنوان بهترین دروازهبان جهان رکورد والتر زنگا، چیلاورت و الیور کان را که هر یک سهبار این عنوان را بهدست آورده بودند، پشت سر گذاشت. وی بعد از اوجگیری، فقط در سال 2005 این جایزه را به "پیتر چک" واگذار کرد که دلیل اصلی آن مصدومیت 9 ماهه بوفون بود. این دروازهبان 30 ساله در سالهای 2003، 2004، 2006 و 2007 از دیدگاه فدراسیون بینالمللی آمار و تاریخ فوتبال (IFFHS)، بهترین دروازهبان جهان شده است. بوفون همراه با تیم ایتالیا در یورو 2008 خوش درخشید، اما مصدومیت مزمن وی از ناحیه کتف مدتی او را دور از میادین نگهداشت و به تصاحب پنجمین عنوان وی لطمه زد.
مردی با کلاه راگبی
رقیب اصلی بوفون در سالیان اخیر "پیتر چک" مشهور است که در تیم چلسی بسیار مطمئن جلوه میکند. چک هم مثل بوفون زیاد دچار آسیب دیدگی شده است که بدترین آسیب دیدگی وی مربوط به برخورد شدید با "استفان هانت" بازیکن ردینگ در اکتبر سال 2006 است که موجب شد این دروازه بان 4 ماه از فوتبال دور باشد و بعد از آن با کلاه راگبی در میادین فوتبال دیده شود. چک عناوین متعددی را همراه با چلسی بهدست آورده است. وی سال 2005 بهترین دروازهبان جهان شناخته شد، ولی با توجه به اشتباههای عجیبش در یورو 2008 - که موجب حذف جمهوری چک در بازی مقابل ترکیه شد - شانسی برای اینکه در سال 2008 بتواند جایزه سال 2005 خود را تکرار کند، نداشت.
طلوع دیر هنگام"ادوین فاندرسار" هلندی در طول 15 سال گذشته همواره دروازهبان با ثبات و کملغزشی بوده، ولی این اواخر که با تیم منچستر یونایتد به میدان میرود، اوج هنر یک دروازهبان را به نمایش گذاشته است. فاندرسار که دقیقا 38 ساله است [در تاریخ ثبت مطلب وی در این سن بوده است]، بعد از ترک آژاکس در سال 1999 در انتخاب باشگاه خوب عمل نکرد، وگرنه میتوانست خیلی زودتر از اینها به اوج برسد. او آن زمان به یوونتوس رفت و به دلیل حضور بوفون نیمکت نشین شد و 2 سال بعد راهی تیم فولام انگلیس شد که همیشه از تیمهای میانه پایین جدول بوده است. انتقال او در سال 2005 به منچستر یونایتد، فاندرسار را بیشتر در دید قرار داد و این هلندی خوش اخلاق در سال 2008 موجب قهرمانی شیاطین سرخ در لیگ برتر و لیگ قهرمانان اروپا شد. او در فینال مسکو توانایی خاصش را در مهار ضربات پنالتی به رخ کشید و در یورو 2008 هم بازیهای خوبی انجام داد. پس از یورو 2008، فاندرسار تصمیم به خداحافظی از تیم ملی گرفت و تصمیمش را عملی کرد، ولی چندی پیش بهدلیل آسیب دیدگی "خنک تیمر" و "مارتن استکلنبرگ" دروازهبانهای تیم ملی هلند، بهوسیله "برت فان ماروایک" دوباره به تیم ملی فراخوانده شد و پذیرفت که در دو دیدار تیمش در مرحله انتخابی جام جهانی 2010 برابر ایسلند و نروژ حفاظت از دروازه تیم ملی کشورش را بهعهده داشته باشد.
از راست بالا: بوفون، پیتر چک، فاندرسار - از راست پایین: الیور کان، کاسیاس، اشمایکل
سن کاسیاسو بالاخره به "ایکر کاسیاس" میرسیم. کاسیاس که در نزد هواداران رئال به "سن کاسیاس" یا "کاسیاس مقدس" مشهور است، در فصل 2008 – 2007 جایزه "زامورا" را نیز که ویژه بهترین دروازهبان فصل لالیگاست کسب کرد. کاسیاس در سال های 2002 و 2003 عنوان دوم ردهبندی بهترین دروازهبان سال را بهخود اختصاص داد و در سال 2007 سوم شد. با آنکه این بازیکن 27 ساله نسبت به بوفون، فاندرسار و چک قامت کوتاهتری دارد، همچون آنها در هوا و زمین به کمتر بازیکنی باج میدهد. کاسیاس آنقدر محبوبیت دارد که هوادارانش در اقدامی سمبلیک برای اینکه او مرد سال فوتبال اروپا شود، امضا جمع کردند. وی برای دو سال پیاپی، یعنی در سالهای 2008 و 2009 بهعنوان بهترین دروازهبان جهان انتخاب شد.
تازه رسیدههابهجز دروازهبانهایی که راجع به آنها سخن گفته شد، چند تن از دروازهبانهای دیگر جهان هم در شرایط مطلوبی بهسر میبرند و توانایی این را دارند که در سالهای آتی به سقف فوتبال جهان برسند. از جمله این دروازهبانها میتوان به "په په دینا" دروازهبان اسپانیایی لیورپول اشاره کرد که بعد از نمایشهایی درخشان در تیم محبوب "مرسی ساید" فاصله خود را با ایکر کاسیاس در تیم ملی اسپانیا به حداقل رسانده است. "ژولیو سزار"، دروازهبان برزیلی اینتر با بازیهایی کم نقص، خود را در زمره بهترینهای پستش در سطح جهان قرار داده است و یکی از آمادهترین دروازهبانهای آمریکای جنوبی است.
بهترین دروازهبانهای جهان از دید فدراسیون بین المللی آمار و تاریخ فوتبال (IFFHS):
1987- ژان ماری فاف ( بلژیک - بایرن مونیخ)
1988- دینات داسایف (شوروی سابق - اسپارتاک مسکو)
1989- والتر زنگا (ایتالیا - اینتر)
1990- والتر زنگا (ایتالیا - اینتر)
1991- والتر زنگا (ایتالیا - اینتر)
1992- پیتر اشمایکل (دانمارک - منچستر یونایتد)
1993- پیتر اشمایکل (دانمارک - منچستر یونایتد)
1994- میشل پردوم (بلژیک - میشلن)
1995- خوزه لوئیس چیلاورت (پاراگوئه - ولز سارسفیلد)
1996- آندریاس کوپکه (آلمان - مارسی)
1997- خوزه لوئیس چیلاورت (پاراگوئه - ولز سارسفیلد)
1998- خوزه لوئیس چیلاورت (پاراگوئه - ولز سارسفیلد)
1999- الیور کان (آلمان - بایرن مونیخ)
2000- فابین بارتز (فرانسه - منچستر یونایتد)
2001- الیور کان (آلمان - بایرن مونیخ)
2002- الیور کان (آلمان - بایرن مونیخ)
2003- جانلوئیجی بوفون (ایتالیا - یوونتوس)
2004- جانلوئیجی بوفون (ایتالیا - یوونتوس)
2005- پیتر چک (جمهوری چک - چلسی)
2006- جانلوئیجی بوفون (ایتالیا - یوونتوس)
2007- جانلوئیجی بوفون (ایتالیا - یوونتوس)
۲۰۰۸- ایکر کاسیاس (اسپانیا - رئال مادرید)
۲۰۰۹- ایکر کاسیاس (اسپانیا - رئال مادرید)
۲۰۱۰- ایکر کاسیاس (اسپانیا - رئال مادرید)
عکسهای دیگر در ادامه مطلب
ادامه مطلب ...